Sultangazi İlçesi’nin (İstanbul) Şehirleşme Süreci

Author:

Number of pages:
91-126
Language:
Year-Number:
2018-Volume 13 Issue  3

Sultangazi İlçesi, İstanbul’un kuzeybatısında yer alır. İlçe adını, Sultançiftliği Mahallesi ile Gazi Mahallesi’nin birleştirilmesinden almıştır. 2008 yılında, Gaziosmanpaşa’ya bağlı 13, Eyüpsultan ve Esenler’e bağlı birer mahallenin katılımıyla kurulmuştur. Yeni kurulmuş bir ilçe olsa da aslında, bölge Bizans ve Osmanlı Devleti’nden beri İstanbul için önem taşıyan tarihi suyolları üzerinde yer almaktadır. Sultangazi’de şehirleşme hareketleri 1970’li yıllar ve sonrasında o dönemde kırsal alanlar arasında yer alan Atışalanı, Küçükköy, Cebeci, Habibler ve Mahmutbey gibi kırsal yerleşmelerde sanayi kuruluşlarının açılmasıyla ve bu bölgenin daha uzağındaki büyük sanayi kuruluşlarında çalışmak için gelenlerin bu kırsal alanlara yerleşmesiyle başlamıştır. O dönemde kırsal alanlar arasında sayılan bu yerleşmelerin nüfusu göçlerle artmış, zamanla kırsal niteliklerini kaybedip İstanbul’un merkez alanına katılmışlardır. Bu çalışma ile Sultangazi İlçesi’nin geçmişten günümüze, gerek coğrafi açıdan ve gerekse alınan idari kararlarla şehirleşme sürecinde geçirdiği evrelerin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma yapılırken coğrafya biliminin yöntem ve ilkelerine bağlı kalınmıştır. Araştırma sahasının topografik özellikleri incelenirken Harita Genel Komutanlığı’nın ilgili haritaları, şehirleşmeyle ilgili özellikler incelenirken, başta İstanbul Büyükşehir Belediyesi olmak üzere ilgili belediyelerin Şehir Planlama Müdürlükleri’nin nazım imar planlarından, nüfusun gelişimi için, nüfus müdürlükleri kayıtları ve TÜİK istatistik verilerinden faydalanılmıştır. Saha gezilerinden elde edilen fotoğraflar araştırmaya konulmuş, ayrıca mahalle muhtarları ve ilçe sakinleriyle yüzyüze görüşme tekniği ile yapılan mülakat sonuçları da değerlendirmeye alınmıştır. Sultangazi ilçesinin 2014 yılı toplam nüfusu 513.022’dir ve İstanbul’un nüfusu en hızlı artan ilçelerinden biridir. Bunda; doğum oranının yüksek olmasının yanında İstanbul’un yoğun göç alan bölgelerinden biri olması etkilidir. İstanbul’daki iş imkânları ve Sultangazi İlçesi’nin bazı bölgelerinde konut kiralarının daha uygun olması bu bölgeye göçü arttıran başlıca nedenlerdir. Dolayısıyla ilçe, hızlı nüfus artışına bağlı olarak gecekondulaşma, plansız şehirleşme, alt yapı yetersizliği, işsizlik gibi birçok problemle karşı karşıyadır.

Keywords


Sultangazi District is located on the northwest side of Istanbul. It is named after the merging of Sultanciftliği and Gazi neighborhoods. It was founded in 2008 with the participation of 13 neighborhoods from Gaziosmanpaşa, one from Eyüpsultan and one from Esenler districts. Although it is a newly established district, it is located on historical waterways which are important for Istanbul since the Byzantine and Ottoman Empire. Urbanization movements in Sultangazi started with the establishment of industrial establishments in rural settlements such as Atişalani, Kucukkoy, Cebeci, Habibler and Mahmutbey which were located in the rural areas at the time of 1970s and after that the people who settled in these rural areas came to work in big industrial establishments farther than this region. The population of these settlements, which were accepted as rural areas in the that period increased gradually with migration. Over time, Sultangazi lost its own rural spesification and transformed into an urban. With this study, it was aimed to investigate the phases of Sultangazi District in terms of past, present and future geographical and administrative decisions. In the research, methods and principles of geography science are used. While the topographical features of the research area are examined, the relevant maps of the Map General Command are used. While analyzing the features related to urbanization, it was benefited from the master plans of the City Planning Directorates of the related municipalities, especially the Istanbul Metropolitan Municipality. For the development of population, records of population directorates and statistical data of TURKSTAT were used. The photographs taken in the research area were used in the article and the results of the interviews conducted with the village headmen and the residents of the district with the face-to-face interview technique were also evaluated. The total population of Sultangazi district is 513,022 in 2014 and also it is one of the districts with the fastest growing population in Istanbul. The rapid increase in the district population is due to the fact that the birth rate is high and that Istanbul is one of the regions with excessive migration. The employment opportunities in Istanbul and the fact that the rents are more suitable in some regions of the Sultangazi District are the main reasons for increasing migration to this region. Therefore the District, due to rapid population growth, there are many problems such as slums, unplanned urbanization, lack of infrastructure and unemployment.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 1,262
Number of downloads 546

Share

Journal of Turkish Studies
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.