Türk El Sanatları İçerisinde Sigara Ağızlıkları ve Tabakalarının Yeri ve Önemi

Author:

Number of pages:
797-807
Language:
Year-Number:
2014-Volume 9 Issue 10

Geçmişten günümüze Sosyo-kültürel değerlerin devam etmesini sağlayan bir çok sanat eseri vardır. Bu eserler içerisinde” Sigara ağızlıkları ve tabakaları” da yer almaktadır. Tütün tohumunun ve bitkisinin bulunması Amerika’dan Avrupa’ya ve oradan da Osmanlı topraklarına gelmesiyle beraber başta Lüle kullanılarak içilen tütün, Kırım savaşı sırasında İngiliz ve Fransız askerlerinin kağıda sararak içtiklerini görülünce tütün kullanımı bu şekilde gelişmiştir. Dolayısıyla ağızlıklar ve tabakalarda çeşitli malzeme ve teknikler kullanılarak yapılmaya başlamıştır. Malzeme olarak ağaç, maden ve değerli taşların kullanıldığı ağızlık ve tabakalarda teknik olarak oyma, tornada çekme, savatlama ve yoğun olarak telkari ve çeşitlemeleri süslemelerde görülmektedir. Ağızlıklar iki farklı şekilde yapılmışlardır. Yekpare denilen tek parça ve üç ayrı parçanın birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Ağızlıklar ağız kısmının şekline göre damaklık, imame ve keçi memesi olarak adlandırılmaktadır. Tabakalar ise alt ve üst dış yüzeyi süslemeli , iç kısımları sade olarak düzenlenmiş kutulardır. İç kapak kısımlarında tütün kesesini ve tütün kağıdını yerleştirmek için bölmeler bulunmaktadır. Dış yüzeylerinde ise savat ve telkari teknikleri uygulanarak değişik süsleme kompozisyonları yapılmıştır. Bugün el sanatları içerisinde yapımı kuşaktan kuşağa aktarılmış olan ağızlıklar ve tabakalar müzelerimizde yer almaktadır. Özellikle Maden sanatının gelişimi açısından yapılan örnekler önem taşımakta olup, bugün hala üretimleri devam etmektedir

Keywords


There are multiple artworks that ensure the continuation of socio-cltural values from the past to our day. ‘ Cigarette holders and cases’ takes place amongst these artworks. Tobbacco seeds and plant was founded in America travelled to Europe and from there to Ottoman soil and was smoked using a pipe bowl, later during the Crimean war it was observed that the French and English soliders smoked it by rolling it into a paper and the usage of tobbacco developped. As a result cigarette holders and cases were made by using different techniques and materials. As material trees, mines and valuable gems were used and technique wise engraving, lathe, niello, and mostly filigreed and such variations can be seen in ornamentations. Cigarette holders were made in two different ways. Monolith that was made with a single piece and the combination of three different pieces. The holders are named damaklık, imame and keçi memesi according to their shape. Cigarette cases are boxes that have decorated outer surfaces and simple iner surfaces. Inside the lid there are spaces for tobbacco sacs and rolling papers. On the outer surfaces different compositions of ornamentations can be found made using the filigree and niello techniques. Today cigarette holders and cases that were passed on from generation to generation among the hand works take place in our museums. Especially the examples of mine arts have great importance due to their improvement, and stil continue to be manufactured.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 692
Number of downloads 302

Share

Turkish Studies - Language and Literature
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.