Türk sanat tarihi içinde tesbih sanatı ile ilgili literatürde oldukça az araştırma bulunmaktadır. Tesbih sadece İslamiyet ile ilişkili bir maddi kültür ögesi olmuştur. Tesbih her zaman her inanç sistemi içinde ibadet bağlamında kullanılmıştır. Uluslararası literatürde tesbihin psikolojik tedavilerdeki etkisinin incelenmesi boyutunda bilimsel araştırmalar bulunmaktadır Tesbihin tarihçesi söz konusu olduğunda bir ipe dizilmiş boncuk taneleri olarak düşünürsek tarihinin çok eskilere dayandığını söylemek hiç de zor değildir. İlk kullanıldığı yer olarak Hindistan ve Hinduizm gösterilmektedir. Sonrasında Budizm ile Asya’da kullanılmış ve Ortadoğu üzerinden de Avrupa’ya kadar yayılım göstermiştir. Hrsitiyanlık içinde hem Katolik hem de Ortodoks kilise mensupları tarafından kullanılmıştır. Tesbih hemen hemen tüm dünya dinlerinin kullandığı bir ibadet aracı olmuş ise de İslamiyet ile özdeşleşen kimliği sonucunda Türk-İslam dünyasında nam salan bir sanat halini almıştır. Kullanılan malzeme ne kadar kaliteli ve ayrıcalıklı ise tesbih de o kadar ayrıcalıklı hale gelmiştir. Tesbih denildiğinde ilk akla gelen inanç sistemi yine de İslamiyet olmaktadır. Bu açıdan da Türk tesbih sanatı ayrıcalıklı bir konumdadır. Ancak Türk tesbih sanatı ile ilgili literatür tarandığında çok sayıda araştırma ile karşılaşılmamaktadır. Bu çalışmada var olan literatürden hareketle genel bilgi ve değerlendirmeler yapılmaya çalışılacaktır. Sırasıyla tesbih sanatıının geçmişinden söz edilecek, tesbih yapımında kullanılan türlerinden, yapımında kullanılan malzemelerden ve yapım tekniğinden söz edilecektir.
There are very few studies on the art of prayer beads production in the literature in Turkish History of Art. The prayer beads have merely been a material cultural item related with Islam in history. They have always been used within the belief systems in terms of worshipping. It is claimed that the prayer beads were first used in India in Hinduism belief system. Later on, they became widespread in Asia with Hinduism, and traveled to Europe over Middle East. Prayer beads were used in Christianity by the Catholic and Orthodox members of the church. However, when the term “prayer beads” is mentioned, the first belief system to be remembered is Islam. In this context, the subject “Turkish Prayer Beads” is in a privileged status. When the literature is scanned about Turkish Prayer Beads, it is observed that studies on prayer beads are very few. In this study, general information and assessments will be performed based on the existing studies in the literature. The history of the Turkish Prayer Beads will be dealt with, and the types of materials that are used in prayer beads production, and the techniques in the production of them will be explained.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
