Kırgız Türkleri zengin bir folklor hazinesine sahiptir. Bu hazinenin önemli bir bölümünü de bazı çalışmalarda sayısı on bini aşan atasözleri oluşturmaktadır. Biz bu çalışmamızda, çoğu, Kırgızistan’da yayımlanan Bir Miñ Kırgız Eliniñ Makal-Lakaptarı (BM) adlı eserle Türkiye’de yayımlanmış Kırgız Atasözleri (KA) adlı iki çalışmadan seçilmiş, 97 Kırgız atasözünü cümle yapıları bakımından gözden geçireceğiz. Ancak bazı atasözleri, yüklemlerinin yeri ve anlamlarına göre de değerlendirilecektir. Kalıplaşmış ifade biçimlerinden biri olan Kırgız atasözlerini, yapıları itibarıyla, 1. Basit, 2. Birleşik, a. sıralı, b. girişik, c. şart, ç. içiçe birleşik ve 3. Karmaşık cümle yapısındaki atasözleri olarak tasnif etmek suretiyle inceleyeceğiz. Basit cümle yapısındaki atasözleri (1-10) , anlamca bildirme ve emir cümlesi yapısındakiler olmak üzere ikiye ayrılarak gözden geçirilecektir. Sıralı cümle yapısındaki atasözlerini (11-25) ise, dizilişlerine göre, kurallı ve devrik yapıda olanlar olarak inceleyeceğiz. Şartlı birleşik cümle yapısındaki atasözlerini (26-44) ise, zarf tümleci, özne, nesne, yer tamlayıcısı vb. işlevli olanlar biçiminde gözden geçireceğiz. İç içe birleşik cümle yapısındaki atasözlerini (45-55) de nesne işlevi gören ve degen sıfat-fiiliyle kullanılıp vasıflayıcı olanlar olarak ikiye ayırarak ele alacağız. Girişik cümle yapısındaki atasözlerini (58-78) ise, a. isim-fiillerle, b. sıfat-fiillerle, c. zarf-fiillerle kurulan girişik birleşik cümle yapılı atasözleri olarak inceleyecek ve bu fiil gruplarının katıldığı birleşik cümlelerdeki işlevleri de işaret edeceğiz. Girişik cümleli sıralı ve şart cümlelerinden meydana gelen karmaşık cümle yapısındaki atasözlerini (79-97) ise, makalenin sonunda gözden geçirileceğiz.

Kyrgyz Turks have got a rich treasure of folklore and proverbs, whose figures are given in some works over ten thousands, build an essential part of this treasure. We investigate in our article 97 kyrgyz proverbs, most of which were chosen of Bir Miñ Kırgız Eliniñ Makal-Lakaptarı (BM), published in Kyrgyz Republic and Kırgız Atasözleri (KA), published in Turkey, regarding their sentence structure. Some proverbs are dealt with according to their meaning and word order, too. We classify the kyrgyz proverbs according to their sentence structure: 1. simple, 2. compound: a. coordinated, b. proverbs presenting a subordinated sentence structure having infinitives, participials or gerundial forms of the verbs, c. conditional, d. proverbs presenting complex sentence structures with a direct sentence in it and 3. proverbs having a complex sentence structure. Simple sentences (1-10) are classified according to their meaning as: declarative sentences and imperative sentences. We study coordinated sentences (11-25) according to their word order as sentences which present regular turkic word order with predicates placed at the end of the sentence in question and sentences with