Dünyada ve Türkiye’de Anlam ve Kelime Değişmelerine İlişkin Araştırmalar Münasebetiyle

Author:

Number of pages:
841-870
Language:
Year-Number:
2009-Volume 4 Issue 3

Anlam ve kelimelerde görülen değişmelerin kurallara dayandığıdır ve bu değişmeler farklı açıdan sınıflandırılabilir. Bréal, anlam değişmelerini ilk olarak üç esasa dayandırmıştır: zaman; akıl ve maksat. Sperber ve Meillet ise değişmelerin sınıflandırılmasında olayların ortaya çıkış sebepleri dikkate alarak yapmışlardır. Stern, selefleri gibi bir değerlendirme yaparak anlam değişmelerinin sebeplerini psikolojik ve kültürel etkenlerde aramış, dış ve dilsel olarak iki ana grup içinde değerlendirmiştir. Ullmann, tasnifini dilsel tutuculuk ve dilsel yenileştirme arasında var olan farka dayamaktadır. Geeraerts ise kelime ve anlam değişmelerini görevsel bir yaklaşımla ele almaktadır. Türkiye Türkçesinde görülen anlam ve kelime değişmeleri ana hatlarıyla anlam bilimi çerçevesinde ele alınmıştır. Öte yandan anlam olaylarına dil bilim ve dil bilgisi terimleri sözlüklerinde yer verilmiş ve ayrıca Tahir Gencan’nın Dilbilgisi adlı eserinden itibaren dil bilgisi kitaplarına bir anlam bilgisi bölümü ilâve edilmiştir. Doğan Aksan ise anlam değişmelerini, mantık açısından yapılmış sınıflandırmaya göre incelemiştir. Anlam değişmeleri üzerine yapılan Türkçe çalışmalarda, Doğan Aksan’ın ortaya koyduğu değerlendirme önemli bir konum kazanmış ve bir öncü niteliği taşımıştır.

Keywords


The change of meanings and words is a process based on its law and these changes could be classified in accordance to different points of view. The changes of meaning analysed by Breal were based on three factors: history, intelligence, and will. While, Sperber and Meillet made the classification of these changes taking into consideration the reasons causing them. Stern looked for these reasons in psychological and cultural factors and these factors he classified in two groups: external and internal. While, Ullman made his classification distinguishing the language conservatorism and language renovation. Geeraerts these problems treated in a functional approach. In the Turkish language, the case of word and meaning changes is treated in the context of semantics. On the other hand, this case took its place even in terminological dictionaries and especially after the publication of the Grammar of Tahir Gencan, in Turkish grammar books is added a chapter of semantics. Dogan Aksan approached to the issue of word and meaning changes from a different point of view: the logic. The studies of him even today have a great importance, because those served as the base for forthcoming studies on this issue.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 681
Number of downloads 325

Share

Turkish Studies-Social Sciences
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.